Çelyabinsk meteorunun nereden geldiği tespit edildi.

Apollo asteroidleri yörünge şeması

Rusya’nın Ural Dağları’nın güneyinde kalan Çelyabinsk kenti, 15 Şubat sabahı atmosfere saatte 70 bin kilometre hızla giren meteorun 10 bin metre yükselikte patlamasıyla sarsıldı. Rusya’da büyük paniğe yol açan ve kozmik tehditlere karşı insanlığı uyaran meteorun, ‘Apollo-sınıfı asteroit’ olduğu açıklandı.

Gönderdiği şok dalgalarıyla 5 bin binanın camlarını patlatan, bir fabrikayı yarı yarıya yıkan ve 1.500’e yakın kişinin yaralanmasına neden olan Çelyabinsk meteorunun Dünya’ya nereden yollandığı tespit edildi. Kolombiyalı bilim insanları, yaptıkları heseplamalar sonucunda, 30 atom bombası gücündeki meteorun, Dünya’ya yakın asteroitler kümesinde yer alan Apollo-sınıfına dahil olduğunu belirtti.


Meteoru neredeyse her açıdan çeken amatör kameralar ve güvenlik kameralarının yanı sıra, Meteosat-9 uydusunun gözlemlerini inceleyen Antioquia Üniversitesi akademisyeni Jorge Zuluaga ve Ignacio Ferrin, Çelyabinsk meteorunun Dünya’nın atmosferine girmeden önce izlediği yörüngeyi belirledi. Birçoğu meteorun atmosferde belirdiği andan parçalara ayrılarak patladığı ana kadar geçen süre ve zamanı doğru şekilde gösteren kayıtları gözden geçiren iki araştırmacı, alev topuna dönen meteorun izlediği rotayı, hızını ve irtifasını hesapladı.

47 KM YÜKSEKTE PARLADI

Discovery News sitesinin haberine göre, Kolombiyalı gök bilimciler, patlama alanından 80 km mesafedeki Çerbakul Gölü’nde oluşan 8 metre genişliğindeki deliğe dayanılarak yapılan hesaplamaların kesin sonuçlar vermeyeceğini belirtti. Zuluaga ve Ferrin, “Göldeki deliğin oluşmasına neden olan parçanın, meteorun gövdesiyle aynı yolu izlediği düşüncesi doğru olmayabilir. Patlamanın ardından oluşan parçalar (meteorit), farklı hızlara sahip olduğu gibi, düşmesini umduğumuz bölgelerden başka yerlere de düşebilirler” ifadesini kullandı. İkili yaptıkları hesaplamalarla vardıkları sonucu şöyle açıkladı: “Çelyabinsk meteoru atmosferde 47-32 km yükselikte parladı... Analizlerimizde meteorun hızını saniyede 13-19 km olarak belirledik. Bu bulgu, diğer araştırmaların belirlediği 18 km/s ile uyuşuyor.”

NEREDEN GELDİ?

Araştırmacılar, Çelyabinsk meteorunun nereden geldiğini tespit edebilmek için, ABD Donanma Gözlemevi tarafından geliştirilen NOVAS (Donanma Gözlemevi Vektör Astrometri Yazılımı) yazılımını kullandı. Yazılım, Ay ve cüce gezegen Pluto da dahil olmak üzere Güneş Sistemi’ndeki dokuz gezegenin yerçekimsel kuvvetlerinin etkisini diğer kozmik cisimler üzerinde hesaplamaya yarıyor. Çelyabinsk meteorunun patlamadan önce izlediği rotayı çizen Zuluaga ve Ferrin, meteorun, ‘Apollo sınıfı asteroit’ olduğunu belirtti.

Apollo asteroitleri, Dünya’ya yakın mesafede bulunan ve gezegenimizin yörüngesine girebilen gök cisimleri olarak biliniyor. Dünya’nın etrafında 5.200 Apollo asteroiti bulunduğu tahmin ediliyor. Bu asteroitler arasında bugüne kadar tespit edilen en büyüğü 1972 yılında keşfedilen, 10 kilometre genişliğindeki 1866 Sisyphus.